Keuzes als ouder – kinderen in het systeem beter beschermen
Dit artikel is er ook in makkelijke taal, klik hier
Wanneer er sprake is van huiselijk geweld, denken we vaak eerst aan de volwassene die slachtoffer is. Maar kinderen zijn niet zomaar toevallige getuigen. Steeds vaker wordt duidelijk dat plegers kinderen bewust inzetten als middel om controle te houden over hun partner. Dreigementen, het manipuleren van contactregelingen of het ondermijnen van het ouderschap: de band tussen ouder en kind wordt misbruikt als machtig wapen.
Jackie Wruck, Asia Pacific Regional Manager, Safe & Together Institute schreef hierover een duidelijke blog: When Children Become Weapons: How the Safe & Together Model Reveals Perpetrators’ Hidden Tactics
Een persoonlijke keuze
Voor mijzelf werd dit pijnlijk concreet. Ik besloot weg te gaan op het moment dat mijn kinderen ook doelwit werden van de mishandeling. Vanaf dat moment dacht ik nog maar aan één ding: mijn kinderen een veilige plek bieden.
Maar daar stopte de strijd niet. In de loop van de tijd heeft mijn ex alles gedaan om de kinderen van mij te vervreemden. Tot op de dag van vandaag moet ik steeds opnieuw hun vertrouwen winnen en laten zien dat ik de stabiele, veilige ouder ben. Het is een voortdurende inspanning om onze band te beschermen en te versterken.
En ik weet dat ik daarin niet alleen sta. Zoveel ouders die te maken krijgen met huiselijk geweld herkennen deze pijn: je kinderen willen beschermen en tegelijk steeds weer geconfronteerd worden met de pogingen van de pleger om afstand te creëren.
Het systeem moet mee veranderen
Veel hulpverleningssystemen zijn nog ingericht vanuit de gedachte dat kinderen vooral “meelijden” met het geweld. Daardoor worden veiligheidsplannen soms gemaakt zonder echt te erkennen dat kinderen doelbewust worden ingezet. Het gevolg is dat ouders zich niet begrepen voelen en kinderen onvoldoende bescherming krijgen.
Zodra we erkennen dat kinderen geen toevallige slachtoffers zijn, maar bewust doelwit, verandert alles. Dan stellen we andere vragen:
- Hoe ziet een veiligheidsplan eruit dat ook rekening houdt met deze dynamiek?
- Hoe ondersteunen we ouderschap in plaats van het te ondermijnen?
- Hoe bouwen we aan vertrouwen tussen gezinnen en hulpverleners?
Compassie als sleutel
Compassie betekent hier: zien hoe ingewikkeld de keuzes van ouders zijn, zonder te oordelen. Het vraagt van ons dat we de veerkracht van gezinnen erkennen en dat we blijven zoeken naar manieren om veiligheid en herstel mogelijk te maken. Door naast ouders en kinderen te staan, vergroten we hun kracht en doorbreken we de isolatie waarin plegers hen vaak proberen te houden.
Tips voor zorgverleners
1. Erken kinderen als doelwit
Zie hen niet slechts als getuigen, maar als bewuste inzet van de pleger.
2. Ondersteun ouderschap
Benader de overlevende ouder niet alleen als slachtoffer, maar ook als ouder die veiligheid en stabiliteit wil bieden.
3. Integreer veiligheid in alle systemen
Laat jeugdzorg, politie, scholen en hulpverlening samenwerken vanuit dezelfde uitgangspunten.
3. Werk herstelgericht en met compassie.
Erken zowel de pijn als de kracht van gezinnen. Bied steun zonder oordeel en investeer in vertrouwen.
Tot slot
Wanneer we erkennen dat kinderen bewust worden ingezet als machtsmiddel, verandert alles. Dan kunnen we andere keuzes maken – als samenleving en als systemen. Keuzes die ouders ondersteunen, kinderen beschermen en de macht van plegers doorbreken.
Voor mij blijft dat ene kompas helder: mijn kinderen een veilige plek bieden. En dat is precies waar we als samenleving samen verantwoordelijkheid voor moeten nemen.
Wil je werken aan je eigen veilige basis? Kijk dan hier: compassievol ouderschap.
Of download de infokaart hieronder.
