Dit artikel is er ook in makkelijke taal. Klik hier
Erken dat dit misbruik is.
Het is niet jouw schuld dat de ander deze tactieken inzet!
Deze zinnen van dwingende controle-expert dr Emma Katz kwamen keihard binnen.
Al jarenlang heb ik wekelijks, soms zelfs dagelijks, te maken met een ex-partner die me probeert te controleren en alles naar zijn hand wil zetten. Terwijl ik aan de ene kant nog bezig ben om de 20 jaar uit mijn verleden te begrijpen en verwerken, moet ik aan de andere kant omgaan met het feit dat dit gedrag nu nog steeds doorgaat.
Erken dat dit misbruik is. Dat zijn voor mij bevrijdende woorden geweest. Daarmee begrijp ik dat ik soms zo moe ben. Moe van het strijden. Moe van het zoeken naar erkenning bij anderen, bij mezelf. Moe van het verdriet om wat is geweest. Moe van het alert zijn op wat is en komen gaat. En kan ik deze gevoelens toelaten en zacht zijn voor mezelf: ach. Wat heb je een hoop meegemaakt.
Om jou als geraakt medemens of als professional te ondersteunen, deel ik hier de inzichten van Emma:
Signalen van dwingende controle na een relatiebreuk
Hier zijn 11 duidelijke tekenen dat je ex na de scheiding niet alleen lastig doet, maar echt grenzen overschrijdt of controle probeert te houden:
-
Controle in de relatie
Je ex bepaalde al tijdens jullie relatie wat jij wel en niet mocht doen. -
Niet accepteren dat het over is
Je ex geeft je het gevoel alsof je geen recht had om weg te gaan of een leven zonder hen op te bouwen. -
Blijft je lastigvallen
Ze houden je in de gaten, sturen berichtjes of gebruiken anderen om contact met je te zoeken. -
Financieel en juridisch tegenwerken
Ze maken het moeilijk om te krijgen waar je recht op hebt, zoals geld of afspraken over de kinderen. Bijvoorbeeld door geen kinderalimentatie te betalen. -
Roddels en omdraaien van de feiten
Ze ontkennen wat ze fout hebben gedaan en vertellen anderen dat jíj het probleem bent, of dat je “gek” of “verbitterd” bent. Ondertussen doen ze zelf alsof ze het slachtoffer zijn. -
Bang om de kinderen achter te laten
Je maakt je zorgen over hun veiligheid als ze bij je ex zijn, emotioneel of fysiek. -
Misbruik van de rechtbank
Ze slepen je onnodig mee naar rechtszaken, waardoor het je veel tijd en geld kost om je kinderen te beschermen. -
Bedreigende communicatie
Berichten of gesprekken over de kinderen voelen voor jou dreigend of maken je angstig. -
Onbetrouwbare afspraken
Ze verpesten opzettelijk de omgangsregeling, bijvoorbeeld door niet op te komen dagen, waardoor jouw leven en werk in de war raken. -
Tegenwerken in de zorg voor de kinderen
Ze maken het moeilijk om medische hulp te regelen of ondermijnen de gezondheid van de kinderen. -
Proberen de band met de kinderen te breken
Ze manipuleren de kinderen tegen jou, waardoor ze boos of negatief naar je toe reageren zonder reden.
Aanbevelingen voor slachtoffers
-
Erken dat dit misbruik is. Het is niet jouw schuld dat de ander deze tactieken inzet.
-
Zoek steun bij professionals. Overweeg een therapeut, maatschappelijk werker of gespecialiseerde organisatie voor huiselijk geweld en dwingende controle.
-
Blijf grenzen stellen. Houd communicatie zakelijk en bewaar alle correspondentie (e-mails, berichten) voor je eigen bescherming.
-
Zelfzorg is cruciaal. Activiteiten die je kalmeren en versterken (wandelen, meditatie, creatieve bezigheden) helpen je veerkracht.
-
Vind veilige steunkringen. Praat met mensen die je geloven en niet oordelen—vrienden, familie, lotgenotengroepen.
-
Wees mild voor jezelf. Je herstelt van een vorm van langdurig trauma; het is normaal als dat tijd en geduld vraagt.
Aanbevelingen voor professionals
Wanneer je als hulpverlener cliënten begeleidt die mogelijk slachtoffer zijn van post-scheiding dwingende controle, kun je veel betekenen door:
-
Herkennen en benoemen
-
Wees alert op de signalen van dwingende controle, ook als de situatie in eerste instantie lijkt op een “hoogconflict”-scheiding.
-
Normaliseer het gesprek door duidelijk te maken dat dit een vorm van huiselijk geweld is.
-
-
Veiligheid centraal stellen
-
Bespreek veiligheidsplannen, inclusief digitale veiligheid (social media, telefoon).
-
Vermijd gezamenlijke sessies met de ex-partner als er sprake is van intimidatie of machtsmisbruik.
-
-
Traumabewust werken
-
Gebruik een niet-veroordelende, empathische houding.
-
Realiseer je dat langdurige stress en angst het geheugen, de concentratie en besluitvorming van de cliënt beïnvloeden.
-
-
Samenwerking en doorverwijzing
-
Werk samen met gespecialiseerde organisaties voor huiselijk geweld, juridische hulp en jeugdzorg.
-
Houd rekening met complexe gezags- en omgangsregelingen; verwijs zo nodig naar advocaten of familierecht-experts.
-
-
Ondersteuning bieden aan kinderen
-
Let op signalen van loyaliteitsconflict en emotionele druk.
-
Stimuleer kindgerichte hulpverlening en zorg dat het kind gehoord wordt.
-
-
Zelfzorg als professional
-
Casussen met dwingende controle kunnen emotioneel zwaar zijn. Bespreek regelmatig met collega’s of in intervisie en bewaak je eigen grenzen.
-
Samengevat
Dwingende controle betekent dat iemand steeds de baas over je probeert te spelen en je vrijheid afpakt. Dit gebeurt vaak zonder fysiek geweld. Het komt meestal voor in relaties tussen mannen en vrouwen, kan veel schade aanrichten bij kinderen en stopt vaak niet na een relatiebreuk. Let op de kleine signalen, bij jezelf of anderen, en zoek veilige, professionele hulp.
Belangrijk advies:
-Toon deze informatie nooit aan de dader– dit kan gevaar opleveren! Dit kan het gedrag verhevigen en jou als slachtoffer verder in de problemen brengen.
-Zoek veilige steun en maak een exitplan. Kijk hieronder bij Plan B.
- Voor noodhulp: bel altijd met 112 als je in acuut gevaar bent
bron: Dr Emma Katz's At-A-Glance Guide to Coercive Control
Dr. Emma Katz is een van 's werelds vooraanstaande academische experts op het gebied van hoe dwangmatige controle kinderen en moeder-kindrelaties schaadt en hoe deze schade kan worden overwonnen. Haar werk draagt bij aan een dieper begrip van deze complexe problematiek en biedt waardevolle inzichten voor herstel.
Dr. Katz is werkzaam als Senior Lecturer in Criminologie aan Edge Hill University in het VK, waar zij haar expertise deelt en nieuw onderzoek uitvoert om de impact van dwangmatige controle te begrijpen en aan te pakken.
Ik heb zelf jarenlang in een relatie gezeten van emotioneel geweld, dwingende controle. Ik deed meldingen. Ik probeerde hulp te zoeken.
Wat het verschil had kunnen maken?
Eén simpele, menselijke vraag: 𝗕𝗲𝗻 𝗷𝗲 𝘃𝗲𝗶𝗹𝗶𝗴?
💼 Wat als we als maatschappij standaard die vraag in onze ‘mentale koffer’ meenemen?
Daarom heb ik een 𝙋𝙡𝙖𝙣 𝘽 bedacht. Op basis van die ene zin van een vriend die me nooit losliet:
“Maak een plan B.”
☘️ Dat zaadje groeide langzaam. Nu leef ik dat plan B en heb hem gevisualiseerd voor wie er nog midden in zit.
Gebruik hem als zakkaartje, zodat je het kan geven als je iemand ontmoet in nood, noteer dan ook gelijk je eigen telefoonnummer. Hang hem op als poster in je spreekkamer. Deel hem anoniem bij iemand van wie je vermoedt dat zij of hij in een lastige situatie zit. En vergroot je kennis via Stichting het Verdwenen Zelf!
𝗣𝗟𝗔𝗡 𝗕
🛞 𝗨𝗶𝘁 𝗱𝗲 𝘀𝗽𝗶𝗿𝗮𝗮𝗹 𝗯𝗶𝗷 𝗱𝘄𝗶𝗻𝗴𝗲𝗻𝗱𝗲 𝗰𝗼𝗻𝘁𝗿𝗼𝗹𝗲
🏡 Digitaal veilig - thuis veilig- verbaal veilig - financieel veilig - wettelijk veilig
Niet wegkijken. Niet doorverwijzen. Maar zeggen:
" “𝗕𝗲𝗻 𝗷𝗲 𝘃𝗲𝗶𝗹𝗶𝗴? Ik help je. Hier is mijn nummer. Hier is wat we kunnen doen.
Download hieronder:
